Pelgrimage
De Sint Servaas is in de loop van de eeuwen uitgegroeid tot een belangrijk bedevaartsoord. De oudste berichten van pelgrimage naar het graf van Sint Servaas dateren uit de zesde eeuw. In de late middeleeuwen reisden pelgrims van Italië tot Scandinavië, van Engeland tot Hongarije af naar Maastricht om het graf van de heilige bisschop te bezoeken. Tot de vele bezoekers behoorden ook Karel de Grote, de heilige keizer Hendrik II en Sint Bernardus van Clairvaux. Het graf kan nu dagelijks bezocht worden in combinatie met een bezoek aan Schatkamer en Basiliek.
De heilige Servatius
In historisch opzicht is er weinig bekend over Servatius. Volgens de legende is hij geboren in Armenië, leefde hij in de vierde eeuw en was hij de tiende en tevens laatste bisschop van Tongeren. Door politieke onrust verplaatste Servatius aan het einde van zijn leven de zetel naar Maastricht, waar hij als eerste bisschop (en eerste verkondiger van het geloof) van Nederland en de stad Maastricht stierf in 384. Boven zijn graf werd de Sint Servaas Basiliek gebouwd.
De sleutel tot de legende
Legendes beschrijven Servatius als een felle bestrijder van het Arianisme, een rechtstreekse afstammeling van de familie van Jezus en Johannes de Doper en zijn rol in de oorsprong van een geneeskrachtige bron. Een van de bekendste legendes is dat hij tijdens een bezoek aan Rome van de apostel Petrus de sleutel van de hemelpoort ontving. De sleutel is te bewonderen in de schatkamer van de Sint-Servaaskerk.
Relieken, de 'Noodkist'
De relieken van Sint Servaas worden bewaard in het Servatiusschrijn, dat in Maastricht de bijnaam 'Noodkist' heeft. Sinds 2021 staat het schrijn in het noordransept van de basiliek. In tijden van nood en bij bijzondere processies (zoals de zevenjaarlijkse Heiligdomsvaart) wordt de Noodkist door de binnenstad van Maastricht rondgedragen. Als pelgrimskerk wordt de Servaasbasiliek elk jaar tijdens de Servaasweek door de parochies van het dekenaat Maastricht bezocht. Ook bezoeken diverse parochies uit binnen- en buitenland traditiegetrouw eenmaal per jaar het graf van de heilige.
Heiligdomsvaart sinds 1391
Vanuit de bedevaartfunctie vloeit ook de zevenjaarlijkse 'Heiligdomsvaart' voort, die voor het eerst vermeld wordt in 1391. Tijdens dit bijzondere religieuze evenement worden relieken in het openbaar getoond. Een prachtige traditie in het Maas-Rijngebied die een brug slaat tussen de kerk, de stad Maastricht en eenieder die dit samen met ons wil vieren.
De Vereniging Het Graf van Sint Servaas is verantwoordelijk voor de organisatie van de Heiligdomsvaarten.
www.heiligdomsvaartmaastricht.nl
Boek van intenties
Tijdens uw bezoek aan de Sint Servaas kunt u ook uw gedachten, zorgen en vragen toevertrouwen aan het intentieboek. Deze bevindt zich in de dagkapel. Vele medegelovigen, parochianen, Maastrichtenaren en toeristen zijn u hierin voorgegaan. De geschreven intenties worden wekelijks op maandagochtend in een processie naar het graf van Sint Servaas gebracht zodat hij voor u en vele anderen een voorspreker kan zijn.